Aba ne demek? Aba kelimesinin anlamı yeni nesil için genel olarak bellidir ve aba anlamı yaygın bir coğrafyada ablaya aba diye hitap edilmesi olarak kabul görmüştür.
Peki, yaşını almış insanımız için abanın anlamı bununla mı sınırlı? Değil elbette. O zaman aba nedir? Aba ne demek? baştan aşağı birlikte inceleyelim.
Fakat şunu baştan söylemeliyim ki aba hakkında daha önce hiç bir yerde böylesine kapsamlı bir içerik oluşturulmadığından emin olabilirsiniz.
Aba Ne Demek?
Aba hayatımız, edebiyatımız, sporumuz ve kıyafetimiz gibi pek çok konuda bize eşlik eden çok yönlü kültürel bir mirastır.
Deyim ve atasözlerimize girmiş aba ile ilgili cümlelerle aba ne demektir? anlamaya çalışarak devam edelim.
İçerisinde aba geçen deyimlere birkaç örnek:
Aba altından değnek göstermek
Aba gibi
Abacı, kebeci, ara yerde sen neci?
Abası kırk yerinden yamalı
Abayı sermek
Abayı yakmak
İçerisinde aba geçen atasözlerimizden bazıları:
Aba altında er yatar
Aba da bir diba da giyene, güzel de bir çirkin de sevene
Abanın kadri yağmurda bilinir
Aba vakti yaba, yaba vakti aba
Edebiyat tarihimizin bazı dev kalemleri de eserlerinde aba kelimesini kullanmışlardır:
- Ayağında bir aba potur vardı (Reşat Nuri Güntekin)
- Aba var, post var, meydanda er yok (Yahya Kemal Beyatlı)
Aba Anlamı
Aba, yapımında kaba kumaş kullanılan ve çoğu Müslüman topluluk tarafından giyilen önü açık üstlüktür. Aba denilince asıl anlamıyla akla gelen ilk şey bahsettiğim üstlük kıyafettir. Aba ne demek sözlük anlamı nedir? sorusu için verilebilecek en sade cevapta bu olacaktır.
Keçeden yapılan aba kıyafetlerin geçmişi 5. yüzyıl Arap yarımadasına dayanmaktadır. Ayrıca aba kelimesinin Arapça kökenli olduğunu da söylemeliyim.
Aba Nasıl Yapılır?
Türkiye de daha çok koyun ve kuzu yünü özel el becerileri ve tekniklerle dövülerek kalın kaba bir kumaş elde edilir. Bu malzemeye içinde yaşadığımız dönemde keçe, daha eski dönemlerde ise aba denilirdi.
Aba Kime Denir?
Dilimizde de karşılığı olan aba kelimesi, pek çok farklı anlamlarda günümüzde halen kullanılmaktadır.
Vatanımızın hemen hemen her yerinde günlük konuşma dilinin getirdiği değişimin etkisiyle büyük kız kardeşe, yaşça kendinden büyük olan bayana yani ablaya aba denilir.
Öte yandan Aksaray, Erzurum, Erzincan gibi bazı şehirlerimizde ise anneye de aba denilmektedir.
Peki gelin aba ne demek? Gelin aba, bazı yörelerde bir bayanın gelin olarak gittiği aile ve ailenin yakın çevresindeki yaşça küçük kişilerin geline hitap etme şeklidir. Küçük yaştaki bireyler yeni evlenmiş bayanın ismini telaffuz etmeden “gelin aba” diye seslenerek gelinle iletişim kurarlar.
Aba Nedir?
Aba nedir? Aba ne? Aba ne anlama gelir? Aba keçe kullanılarak üretilen terlik, çanta, şapka, yelek, pantolon, kepenek gibi giysi ve aksesuarların tamamına verilen isimdir.
Kepenek nedir? diye düşünenler, kepenek fiyatları hakkında araştırma yapanlar kepenek başlıklı yazıma mutlaka bakmalısınız! Kesinlikle menfaatinize olacak, emin olabilirsiniz!
Aba eş anlamlısı olan bir kelime olduğu için daha detaylı bir açıklama yapmaya gerek duydum ve aba kelimesinin anlamı nedir? nerelerde kullanılmış sizler için sıraladım:
- Aba, yeryüzünün ilk dokuma örneklerinden biri olup geçmiş dönemlerde halı ve kilim gibi kullanılmak üzere geliştirilmiş keçe sergi çeşididir.
- Aba, hayvansal materyaller kullanılarak dokunan özel bir erkek kıyafetidir.
- Çok ilgi görmeyen aba kumaştan yapılan giysiler (örneğin: aba keçe yelek), belli bir kesim tarafından kullanılmaya devam etmektedir.
- Dervişler için keçeden üretilen bol, uzunca ve yakasız hırka/üstlük giysi. Bu yönüyle abanın tasavvufi bir yönünün de olduğunu söylemek mümkün.
- Çoban kepeneğinin bir diğer adı da aba’dır.
- İç Anadolu gibi yerlerde şaşma ve korku ünlemi olarak kullanılan “abo!” ünlemi, Ege ve Güney Marmara da aba şeklinde kullanılmaktadır.
- Aba, Nijerya’nın güneyinde bulunan bir nehirdir ve bu nehir Nijerya’nın güneydoğusundaki bir kente de adını vermiştir.
Aba Yelek
Aba kumaş, literatürde kaba ve sert bir dokuma türü olarak tanımlanmıştır. Aba kumaş dokumasında kullanılan iplikler ülkelere göre değişiklik gösterirken, daha çok bölgede yetiştirilen hayvan türüne göre kullanılacak materyal şekillenir.
Koyun, kuzu, keçi yünü mü yoksa deve vs. yünü mü kullanılarak; aba giysi, aba yelek, aba ceket gibi aba elbise çeşitlerinin üretileceği hammaddeye karar verilmiş olunur.
https://tarimmemleketi.com/keciler-kac-ayda-dogurur
Keçe yani aba geçmiş yüzyıllarda çok fazla kullanılırdı. Koyun, kuzu gibi hayvanların yününden üretilmesi, yapımının ucuz olması abayı adeta insanoğlu için vazgeçilmez kıldı.
Aba, Osmanlı döneminde yoksulluk göstergesi sayılırdı. Gariban kesimin sıklıkla tercih ettiği keçeden yapılmış aba çeşitleri abalı (aba giyen) diye de bir kelimeyi lügatimize katıvermiş.
Aba kumaşlar, sıradan vatandaşlar için daha az motifli ve daha kaba dokunurken, zenginler için dokunan aba kumaşlar ise çuha ve ipekten güzide motiflerle dokunurdu. Aba dokumacılığı için Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü web sayfasına bakabilirsiniz.
Genel olarak yoksul halk, dervişler, ilmiye sınıfının alt tabakasında bulunanlar ve medrese öğrencileri aba giyerlerdi. Osmanlıda yeniçerilerin ağa sınıfına mensup olanların cüppeleri de abadan dokunmuştur.
17. yüzyılda IV. Murat saltanatı döneminde abadan yapılmış cepken giyerek abanın kullanımını modaya dönüştürmüştü.
19. yüzyılda Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa, Sekban ocağına kayıtlı askerlerin elbiselerini abadan diktirdi.
Bu yaklaşım neticesinde abacılık her geçen gün yaygınlaştı ve zaman içinde İstanbul’da oldukça önemli bir meslek grubunun oluşmasına vesile oldu.
Abacıların, İstanbul da bulunan kapalı çarşı esnafı için ayrı bir yeri vardır. Abacılar 19. yüzyılın sonlarına doğru Odunkapısı ile Zindankapısı arasında kalan bölgede faaliyetlerini sürdürmüştür. Burada bulunan “Abacılar Caddesi” de adını bu esnaf topluluğundan almıştır.
Evliye Çelebi Seyahatname adlı eserinde İstanbul’da üç yüzden fazla abacı dükkanında, yedi yüz civarında abacı ustası ve çırağın çalıştığından, abacılar için kapalı çarşının en ünlü esnaf kesimi olduğundan bahseder.
Aba Güreşi
Aba güreşi eski Türk sporlarından biridir. Aba güreşi; kolsuz, uzunluğu bel ile diz kapağı arasında değişebilen keçeden üretilmiş kıyafetlerin güreş esnasında yelek (üstlük) olarak giyilmesi sonucu ortaya çıkmıştır.
Aba güreşleri Hatay, Gaziantep ve Kahramanmaraş’ın pek çok bölgesinde halen yapılmaktadır. Gaziantep’te 2017 yılında “1. Uluslararası Aşırtmalı Aba Güreşi Şampiyonası” yapıldığını da söylemekte yarar var.
Abayı Yakmak Ne Demek?
Abayı yakmak, insanın birine aşık olup gönlünü kaptırması demektir. Abayı yakmak deyiminin anlamı nasıl oluşmuş? diye merak edenler için abayı yakmak deyiminin hikayesine kısaca göz atalım:
Günlerden bir gün soğuk bir havada dervişler abalarını üstlerine almış, sohbet ortamında hocalarını dinliyorlarmış. Muhabbet o kadar koyuymuş ki dervişler adeta kendilerinden geçmişler.
Tamda o esnada, odayı ısıtmak için yaktıkları ocaktan sıçrayan küçük bir kıvılcım, ocağı arkasına alarak oturan dervişin birinin abasına düşüvermiş. Aba kısa sürede tutuşup duman çıkarmaya başlamış.
Sohbetin etkisinden anca çıkabilen dervişler kendilerine geldiklerinde, abası alev alan arkadaşlarına “Abayı yaktın! Abayı yaktın!” diye bağırmışlar. Abası yanan dervişse, dışarıda bulunan karlarda yuvarlanarak abasını söndürmüş.
O tarihten günümüze kadar “abayı yakmak” ifadesi kullanılagelmiş ve zamanla deyim haline gelmiştir.
Velhasıl bu deyim, insanın gönlünü kaptırdığı, sırılsıklam aşık olduğu, sevdaya dalıp dünyadan ayaklarının kesildiği durumlarda kullanılır.
Aba Altında Er Yatar
Aba altında er yatar gündelik hayatta kullanılan bir diğer aba ile ilgili atasözümüz. Aba altında er yatar ne demek? İnsanın şekline yani dış görünüşe bakarak yorumda bulunmanın, ön yargılı yaklaşmanın yanlış bir davranış biçimi olduğu, giyim kuşamın kişiliğe ölçü olamayacağı vurgulanmaktadır.
Aba Altından Sopa Göstermek
Aba altından sopa göstermek pek bir popüler deyimlerimizden. Zaman zaman bazı siyasiler aba altından sopa göstermek deyimini kullandıkları için haberlerde ya da gazetelerde büyük olasılıkla görmüşünüzdür.
Peki, nedir bu aba altından sopa göstermek deyiminin anlamı ya da diğer kullanımıyla aba altından değnek göstermek deyiminin anlamı?
Aba altından sopa göstermek anlamı “iyi ve normal davranışlar gösterirken aynı zamanda da karşısındakini üstü kapalı tehdit ederek gözünü korkutmak” şeklinde tanımlanabilir.
Aba Vakti Yaba, Yaba Vakti Aba
Aba vakti yaba, yaba vakti aba atasözü insanın ihtiyaç duyduğu şeyleri vaktinden önce ve uygun fiyatlı olduğu dönemde alması gerektiğini anlatır. Örnek vermek gerekirse, kış gelmeden odun ve kömürü yaz aylarında almak gibi.
Aba Vakti Aba, Yaba Vakti Yaba Alan Yanılmaz
“Aba vakti aba yaba vakti yaba alan yanılmaz” atasözü bir önceki atasözüyle aynı gibi görünse de anlam bakımından farklılık içermektedir.
Bir şey ihtiyaç olduğu vakit alınırsa sorun yaşanmaz ya da zamanında yapılan her şey insanı kazançlı çıkarır, anlamları taşıyan bir atasözümüzdür.
Aba ile ilgili benim aktaracaklarım bu kadar.
Güncel yazılara tarimmemleketi.com ana sayfasından bakabilirsiniz.
# İlginizi Çekebilir
Kepenek Nedir? Nadas Nedir? Münavebe Ne Demek? 1 Dönüm Güneş Enerjisi Maliyeti