Münavebe Ne Demek? (Ekim Nöbeti) Nöbetleşe Tarım Nedir?

Münavebe ne demek? sorusunu çok yönlü ele aldığım bu makalemde aklınızdaki soruların tamamına cevap bulacağınızdan  emin  olabilirsiniz!

Münavebe çiftçilik yapan, il veya ilçe tarım müdürlüklerinde ÇKS başvurusunda bulunan tüm yetiştiricilerin yakından bildikleri kelimelerden biridir.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın her yıl ÇKS sistemine kayıtlı çiftçilere belli şartların sağlanması şartı ile ödeme yaptığı destekler vardır. Bu şartlardan biride ilgili parselin tarım bakanlığı münavebe kuralına takılıp takılmadığıdır.

Münavebe Ne Demek?

Münavebe ne demek? Münavebe nedir? Münavebeli tarım ne demek? Bu yazıda en ince ayrıntısına kadar değinilerek sizler için hazırlanmıştır.

Alt satırlarda aşağıdaki başlıklar hakkında tüm detaylara erişebileceksiniz:

Münavebe

Münavebe kelimesinin kökeni Arap yarımadası olup Türkçede “nöbetleşme” anlamına gelmektedir. Güzel dilimizin bereketiyle de münavebe kelimesinin bazı sektörlerde  teknik  bir kelime olarak kullanılmasının önü açılmıştır.

Tarım açısından konuyu ele alacağımız için münavebe nedir? sorusunu bu yönüyle açıklamak daha doğru olacaktır.

Münavebe Nedir?

Münavebe, bir tarım arazisine farklı yetiştiricilik dönemlerinde değişik türdeki bitkilerin ekilmesini vurgulayan kültürel bir yöntemdir. Münavebe sistemi olan üzerinde titizlikle durulduğu takdirde her yönüyle karlılık sağlayan verimli bir modeldir.

Münavebeli Tarım Ne Demek?

Münavebeli tarım aynı tarım parseline farklı bitkilerin belli bir sırayla ekilmesidir. Münavebeli tarım ortalama yıllık yağışın 450-500 mm’nin altında gerçekleştiği yerlerde uygun iklim ve toprak koşullarına sahip tarlalarda uygulanabilir.

Münavebeli tarım ürünleri belirlenirken bölgenin iklimi, arazinin toprak yapısı, tarlanın etrafındaki sulama imkanları gibi birçok konu göz önünde bulundurulur.

Aynı tarlada devamlı aynı bitkiyi yetiştirmek kalite kaybına neden olur. Bundan dolayı belli bir münavebe sistemi ile tahıllar, baklagiller, yağ bitkileri vs. farklı türdeki bitkilerin sırayla ekilmeleri gerekir.

Ekim Nöbeti Nedir?

Ekim nöbeti münavebeli tarımın sahadaki bir diğer adıdır. Ekim nöbeti birim alandan elde edilen verimi etkileyen önemli kültürel uygulamalardan birisidir. Üretimde başarıya ulaşabilmek için sistemli bir ekim nöbeti planlaması uygulanmalıdır.

İyi planlanmış bir ekim nöbeti ile hastalık, zararlı ve yabancı ot kontrolü kolaylaşır, toprağın azot ve organik madde içeriği artar, erozyon azalır, topraktaki besin maddelerinde yararlanma daha dengeli olur, üretimde ortaya çıkabilecek riskler azalır ve işgücü  daha iyi  değerlendirilmiş olur.

Belirli bir ekim nöbeti programı yoktur. Her işletme ve bölgeye göre koşullar değerlendirilerek ekim nöbeti planlaması oluşturulmalıdır. Ekim nöbetine konulacak bitkiler belirlenirken, üreticinin teknik bilgisi ve ürünün pazarlama olanakları da göz önüne alınmalıdır.

Uygun bitkiler içinde verim ve kalite yönünden istenen özelliklere sahip, çevrenin olumsuz etkilerine dayanıklı olanlar  tercih  edilmelidir.

Nöbetleşe Ekim Nedir?

Nöbetleşe ekim kısıtlı imkanlara sahip coğrafyalarda tarımın sürdürülebilirliğini sağlayarak optimum verime ulaşma gayretidir.

Zengin dilimiz münavebeli tarımı dört farklı şekilde telaffuz etmeye olanak sağlamıştır. Dört farklı yapı; tek anlam. Hepsinin de bahsettiği şey aynıdır:

Nöbetleşe ekim ürünleri yani farklı kültür bitkileri birbirini karşılıklı olarak destekleyebilecek ve tamamlayabilecek şekilde peş peşe yetiştirilebilmelidir.

Münavebe örnekleri oluşturulurken yani ekim nöbetine katılacak bitki tür ve çeşitleri belirlenirken yetiştirilecek bitkiler için aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurulmalıdır:

Ekim nöbeti sisteminde  dikkat  edilmesi gereken önemli faktörlerden biri de bitkilerin hangi sırayla yetiştirileceğidir.

Ekim nöbetinde ön bitki ile genetik akrabalık ve morfolojik benzerlik, bitkinin vejetasyon süresi, toprakta bıraktığı organik madde miktarı, arazinin toprak yapısı ve iklim şartları, bitkinin allelopatik etkisi, hastalık ve zararlı durumu ardından yetiştirilecek bitkiyi etkilemektedir.

Ekim nöbeti örnekleri hazırlanırken tarla bitkileri ekim nöbeti olan pamuk münavebe ve buğday ekim nöbeti de dahil olmak üzere, ekim nöbetinden beklenen pozitif etkilerin görülebilmesi için sıralama yaparken mümkün olduğunca birbirinden farklı özellikteki bitkiler aka arkaya getirilmelidir.

Azot tüketimi fazla olan bitkiler ile baklagillerin, derin köklü bitkiler ile yüzeysel köklü bitkilerin, su tüketimi fazla olan bitkiler ile daha az su tüketen bitkilerin, yetişme döneminde yavaş gelişen bitkiler ile hızlı gelişen bitkilerin, kalıntısı fazla olan bitkiler ile az olanların  ardı ardına  yetiştirilmesi tavsiye edilmektedir.

Özellikle de allelopatik etki nedeniyle ardından gelen bitkinin gelişimini olumsuz etkileyen “birbirine katlanamaz bitkiler” art arda getirilmeden ekim programı yapılmalıdır.

Münavebeli Tarım Örnekleri

Münavebeli tarım planlanırken münavebe örnekleri bazı yetiştiricilerimiz için lazım olabilir. Kafa karışıklığını gidermek için münavebe ne demek? tam olarak anlaşılsın diye aşağıdaki münavebe örneklerini sizler için hazırladım.

Tarım ve Orman Bakanlığı, çiftçi kayıt sistemi (ÇKS) yaptıran vatandaşlara bazı koşulları yerine getirmek kaydıyla destek ödemesi yapmaktadır. Bitkisel üretime destekleme ödemesi yapılmasına dair tebliğ Resmi Gazete’de yayımlandı. 

Birbirinden bağımsız münavebe örneklerine tablolardan erişebilirsiniz:

Örnek 1

(Buğday Ekim Nöbeti)

 Örnek 2

(Pamuk Münavebe)

Örnek 3

(Pamuk Münavebe Örnek)

Örnek 4

(Çeltik Ekim Nöbeti)

Örnek 5

(Tarla Bitkileri Ekim Nöbeti)

Örnek 6

(Münavebeli Tarım Ürünleri)

Örnek 7

(Yonca Münavebe)

Diğer teknik kelimeler için tarimmemleketi.com ana sayfasına bakabilirsiniz.

# İlginizi Çekebilir

Nadas Nedir? 1 Dönüm Güneş Enerjisi Maliyeti 1 Dönüm Patates Verimi Malçlama Nedir?